Μία συνέντευξη με την Anne Merewood (Απρίλιος 2019, Αναθεώρηση Ιούλιος 2021)

Συνέντευξη: Κωνσταντίνα Γιαννιώτη, Σύμβουλος Θηλασμού La Leche League International

Απομαγνητοφώνηση: Anne Beavan, Eπίτιμο Μέλος (Honorary Member) του Συνδέσμου Θηλασμού Ελλάδος-La Leche League Greece

Μετάφραση & Επιμέλεια: Αμαλία Γιαννοπούλου, Νόπη Αλεξιάδου & Βίκυ Μπαζούλα Παπαδάκη, Σύμβουλοι Θηλασμού La Leche League International

 

Ποια νοσοκομεία θεωρούνται «Φιλικά προς τα βρέφη» και πώς θα μπορούσαν όλα τα νοσοκομεία να γίνουν φιλικότερα προς τα θηλάζοντα μωρά και τις μητέρες;

Για να θεωρηθεί ένα νοσοκομείο «φιλικό προς τα βρέφη» πρέπει να έχει λάβει τον χαρακτηρισμό αυτόν από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας έχει ορίσει δέκα προϋποθέσεις, τα «Δέκα Στάδια για Επιτυχημένο Θηλασμό» και ένα νοσοκομείο πρέπει να πληροί και τις δέκα αυτές προϋποθέσεις και ακόμη να έχει αξιολογηθεί, ώστε να διασφαλίζεται η τήρηση των προϋποθέσεων αυτών.

Πώς μπορεί μια έγκυος γυναίκα να γνωρίζει ποια νοσοκομεία είναι περισσότερο υποστηρικτικά στον θηλασμό, πριν αποφασίσει πού θα γεννήσει; Τι μπορεί να κάνει αν δεν έχει την υποστήριξη που χρειάζεται πριν τον τοκετό;

Στην Αμερική αυτό που μπορεί να κάνει είναι να επισκεφθεί μια σχετική ιστοσελίδα και να διαπιστώσει αν το νοσοκομείο είναι φιλικό προς τα βρέφη. Ίσως θα μπορούσε να απευθυνθεί σε μια Σύμβουλο LLL. Στην περίπτωση που ένα νοσοκομείο δεν είναι φιλικό προς τα βρέφη, πιθανό να θελήσει να θέσει ερωτήματα, όπως «Απομακρύνονται τα μωρά από τις μητέρες τους μετά τον τοκετό; Γιατί θα ήθελα να έχω το μωρό μου σε επαφή δέρμα με δέρμα μόλις γεννηθεί» ή «Δεν θέλω το μωρό μου να μεταφερθεί σε θάλαμο νεογνών, θέλω να θηλάσω αποκλειστικά». Επίσης, πριν τον τοκετό θα χρειαστεί να συζητήσει και με τον μαιευτήρα ή το νοσοκομείο σχετικά με την πολιτική του νοσοκομείου, ώστε να ξέρει τι να περιμένει και να διεκδικήσει όσα θέλει. Σε αντίθετη περίπτωση, ίσως χρειάζεται να διαμαρτυρηθεί, κάτι που δεν είναι εύκολο όταν μόλις έχεις γεννήσει και είσαι στο νοσοκομείο, επομένως εκεί θα μπορούσε να βοηθήσει ο πατέρας, υποστηρίζοντας τη μητέρα και διεκδικώντας για τη σύντροφό του όσα η ίδια επιθυμεί (πχ να μην απομακρυνθεί το μωρό από τη μητέρα, να μη δοθεί τυποποιημένο γάλα, κλπ).

Ποια είναι τα πιο σημαντικά βήματα που πρέπει κάθε νοσοκομείο να ακολουθήσει, ώστε να υποστηρίξει τις οικογένειες που θηλάζουν;

Λοιπόν, θα έλεγα τα δέκα βήματα για έναν επιτυχημένο θηλασμό, που είναι διαθέσιμα στο διαδίκτυο, όπου και εξηγούνται λεπτομερώς αλλά στην ουσία πρόκειται για πρακτικές που υποστηρίζουν τον θηλασμό. Πρόκειται, λοιπόν, για θέματα που αφορούν στον θηλασμό στα οποία πρέπει όλο το προσωπικό να έχει εκπαιδευτεί, γιατί αν δεν έχει εκπαιδευτεί σε αυτά, δεν θα μπορεί να υποστηρίξει το μωρό. Για παράδειγμα, ότι το μωρό θα έπρεπε να είναι σε επαφή δέρμα με δέρμα με τη μητέρα του αμέσως μετά τον τοκετό και να αφεθεί εκεί για τουλάχιστον μία ώρα μέχρι να ολοκληρωθεί ο πρώτος θηλασμός, πως μητέρες και μωρά δεν θα πρέπει να απομακρύνονται όταν είναι στο νοσοκομείο, αν δεν υπάρχει ιατρική ανάγκη, πως οι μητέρες πρέπει να έχουν υποστήριξη όταν επιστρέφουν στο σπίτι, οπότε όταν επιστρέφεις στο σπίτι θα πρέπει να γνωρίζεις πού θα πας και ποιον να καλέσεις, αν υπάρξει κάποιο πρόβλημα, το μωρό επίσης θα πρέπει να ελέγχεται αρκετά συχνά αφού φύγει από το νοσοκομείο, για να εξασφαλίζεται η σωστή πρόσληψη βάρους και ότι όλα πάνε καλά με τον θηλασμό. Επίσης, το νοσοκομείο θα πρέπει να έχει αναρτημένη γραπτώς την πολιτική του, όπου θα περιγράφονται τα βασικά σημεία όλων αυτών των πρακτικών, ώστε να υπάρχει συνέπεια και να μην εξαρτάται από το ποια μαία ή ποιον γιατρό θα έχεις, να υπάρχει σταθερότητα και όλοι να ακολουθούν την ίδια πολιτική ή τους κανόνες και αν κάποιος δεν τους ακολουθεί, τότε να λογοδοτεί για αυτό.

Θα μπορούσατε να μας πείτε κάποια πράγματα για το CHEER και το CHAMPS; Τρέχει αυτή τη στιγμή κάποιο πρόγραμμα CHEER στην Ελλάδα;

Υπάρχει ένα κέντρο υγείας, ισότητας, εκπαίδευσης και έρευνας (CHEER/Center for Health Equity, Education, and Research) που εδρεύει στις ΗΠΑ (Boston University School of Medicine). Και το CHEERing (CHEER International Group), όπως λέγεται στην Ελλάδα, εδρεύει στην Αθήνα, ως θυγατρικός οργανισμός ΜΚΟ. Το πρόγραμμα CHEER τρέχει την Αμερική και τώρα συνεργαζόμαστε με 40 μαιευτήρια στον Μισισιπή πάνω στην αλλαγή της πολιτικής τους. Όταν ξεκινήσαμε, δεν υπήρχαν φιλικά προς τα βρέφη νοσοκομεία και τώρα έχουμε 13 και αναμένουμε περισσότερα *[1].

Στην Ελλάδα, τρέχουμε το CHEERing (εγώ το τρέχω), που έχει επικεντρωθεί στους πρόσφυγες. Πρέπει να πω πως όλα τα προγράμματα CHEER στοχεύουν στον κόσμο που βρίσκεται σε μεγάλη ανάγκη, έτσι στην Αμερική δουλεύουμε με Αμερικανούς Ινδιάνους/αυτόχθονες Αμερικανούς και με Αφρο-Αμερικανούς στον Μισισιπή και τώρα στην Ελλάδα πιστεύω ότι όσον αφορά στη φτώχεια και την έλλειψη πόρων, ο προσφυγικός πληθυσμός βρίσκεται σε πολύ κακή κατάσταση. Νιώθουμε πως ο θηλασμός είναι πολύ σημαντικός για τις μητέρες πρόσφυγες, γιατί για αυτές είναι σχεδόν σαν να ζουν σε μια χώρα σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης. Δεν έχουν όλες πρόσβαση σε καθαρό νερό, δεν έχουν αρκετά χρήματα να αγοράσουν τυποποιημένο γάλα, δεν έχουν εξοπλισμό για να αποστειρώνουν κι επομένως είναι σαν να θηλάζουν σε κατάσταση ανάγκης, γιατί ζουν χωρίς πόρους σε μια χώρα, λόγω της κατάστασης στην οποία βρίσκονται. Και δουλεύουμε πολύ σκληρά. Είμαστε σε τρία κέντρα υποδοχής μεταναστών, πηγαίνουμε κάθε εβδομάδα στο Σκαραμαγκά, στον Ελαιώνα και στα Οινόφυτα*[2]. Επίσης, συνεργαζόμαστε στενά με ένα καταφύγιο για μητέρες και μωρά στο κέντρο της Αθήνας παρέχοντας υποστήριξη, με εβδομαδιαίες επισκέψεις, μετρούμε το βάρος και το ύψος των μωρών, παρέχουμε πληροφορίες στις μητέρες και εκπαιδεύουμε, στο μέτρο του δυνατού, το προσωπικό και τους εθελοντές που εργάζονται εκεί. Έχουμε για παράδειγμα στο καταφύγιο μια νεαρή γυναίκα από το Κονγκό που είναι φοιτήτρια και είναι πολύ υποστηρικτική στον θηλασμό, θηλάζει και η ίδια το παιδί της.  Και τώρα στο καταφύγιο όλες οι γαλλόφωνες Αφρικανές θηλάζουν αποκλειστικά γιατί….ναι, είναι φανταστικό, τις υποστηρίζει! Πήραμε μια μικρή επιχορήγηση από έναν οργανισμό που ονομάζεται «Βοήθεια στους πρόσφυγες» για να βοηθήσουμε να εκπαιδευτούν κάποιες γυναίκες πρόσφυγες, οπότε την εκπαιδεύουμε για να αποκτήσει περισσότερες γνώσεις. Έχει ήδη αρκετές γνώσεις και το έχω πει ήδη και στην ίδια. Της είπα «δεν ξέρω τι μπορώ να σου μάθω γιατί έχεις κάνει κάτι που κανείς δεν έχει καταφέρει. Το έχεις κάνει 100% τέλεια! Ενθουσιάστηκε πολύ και της εξήγησα για τα αντισώματα στο γάλα. Αν μια μητέρα εκτεθεί σε κάποια ασθένεια και αρρωστήσει, δημιουργεί αντισώματα τα οποία περνούν στο γάλα. Και όταν το άκουσε, τα μάτια της έλαμψαν και είπε «Αλήθεια; Έτσι γίνεται;» και ήταν πραγματικά μια καταπληκτική στιγμή, γιατί ήξερε πως ο θηλασμός προστατεύει από τις ασθένειες, αλλά δεν γνώριζε τον μηχανισμό.

Μακάρι να είχα περισσότερη επιρροή στους μεγάλους οργανισμούς. Προσπαθώ να προωθήσω την ιδέα ότι ο θηλασμός δεν ανήκει στα επείγοντα, γιατί κάποιοι από τους μεγάλους οργανισμούς λένε «Υπάρχουν πολλές ανάγκες, δεν μπορούμε να διδάξουμε αυτού του είδους τη σίτιση, γιατί δεν είναι προτεραιότητα, είμαστε απασχολημένοι με το να μοιράζουμε κουβέρτες!». Και απαντώ «Θα έχετε μεγάλο πρόβλημα, γιατί όλα αυτά τα μωρά θα αρρωστήσουν και θα καταλήξουν στο νοσοκομείο και τότε θα βρίσκεστε σε μεγαλύτερη ανάγκη. Οπότε πρέπει να το κάνετε τώρα.»

*[1] Σημείωση από συντακτική ομάδα: Από την περίοδο που δόθηκε η συνέντευξη ενδεχομένως οι αριθμοί να έχουν αυξηθεί

*[2] Ενημέρωση (Ιούλιος 2021): Οι πληροφορίες σχετικά με τα καμπ/κέντρα υποδοχής μεταναστών έχουν αλλάξει. Ένας συνδυασμός νέων κανονισμών από το Υπουργείο, η Πανδημία Κορωνοϊού (COVID) και το κλείσιμο κάποιων κέντρων οδήγησαν στο να μην εργαζόμαστε σε αυτούς τους χώρους πια. Αυτή την περίοδο εργαζόμαστε στη Μαλακάσα σε ένα καμπ σε συνεργασία με τον οργανισμό Solidarity Now και στο καμπ του Ελαιώνα σε συνεργασία με το Project Elea. Επίσης εργαζόμαστε ακόμη στο καταφύγιο για μητέρες και μωρά στο κέντρο της Αθήνας (Elna Maternity Center) ενώ πραγματοποιούμε και υποστήριξη στους δρόμους γύρω από την περιοχή στην Πλατεία Βικτωρίας.

Πόσο σημαντικός είναι ο θηλασμός για τις μητέρες και τα παιδιά πρόσφυγες ή μετανάστες; Ποιες είναι οι δυσκολίες στην υποστήριξη του θηλασμού υπό τέτοιες συνθήκες;

Πρώτα από όλα είναι πολύ σημαντικό, γιατί αυτές οι οικογένειες δεν έχουν τίποτα κι όταν υπάρχουν πολλές οικογένειες τα καμπ είναι ασφυκτικά γεμάτα, οι υπηρεσίες πιέζονται να ανταπεξέλθουν και συχνά δεν υπάρχει πρόσβαση ούτε σε καθαρό νερό σε μόνιμη  βάση. Επομένως, δεν μπορούν να αποθηκεύσουν κάτι σε ψυγείο, δεν μπορούν να κάνουν τίποτα, άρα, θεωρώ πως πρέπει να θηλάσουν, καθώς, αν δεν θηλάσουν δεν μπορούν να αντέξουν το κόστος  του τυποποιημένου γάλακτος. Έτσι, δεν δίνουν υποκατάστατο μητρικού γάλακτος, δίνουν φρέσκο αγελαδινό γάλα με ζάχαρη ή νερό, γιατί δεν μπορούν να το αγοράσουν, και όταν το αγοράζουν δεν μπορούν να διαβάσουν τις οδηγίες, γιατί είναι στα ελληνικά.

…Και ποιοι κίνδυνοι υπάρχουν σε αυτό;

Αρχικά, μπορεί να υπάρξει λοίμωξη, γιατί οι γυναίκες δεν έχουν πρόσβαση σε καθαρό νερό κι έπειτα, το μωρό μπορεί να αρρωστήσει, γιατί δεν λαμβάνει την κατάλληλη τροφή, δεν τρώει το σωστό φαγητό. Για παράδειγμα, αν πίνει μόνο αγελαδινό γάλα, αυτό δεν επαρκεί. Αυτός είναι ο λόγος που τα μωρά που δεν θηλάζουν πίνουν τυποποιημένο γάλα. Αλλά δεν τους δίνουν καν τυποποιημένο γάλα, οπότε η διατροφή αυτή δεν είναι η κατάλληλη και πολλοί δεν το γνωρίζουν. Κάποιοι λένε «στη χώρα μου δεν θηλάζουμε», όμως δεν βρίσκονται υπό ευνοϊκές συνθήκες, δεν έχουν την οικογένειά τους μαζί, δεν μπορούν να διαβάσουν τίποτα στο μπουκάλι, δεν ξέρουν πώς να κάνουν την ανάμιξη σωστά, οπότε είναι πραγματικά καίριας σημασίας να θηλάσουν! Αλλά μπορώ να πω αυτό: Ασχολούμαι με τον θηλασμό περισσότερα από 25 χρόνια. Αυτή είναι η πρώτη φορά που δουλεύω και μπορώ κοιτάζοντας ένα μωρό να καταλάβω αν θηλάζει ή όχι.

…Και τι καθιστά την υποστήριξη του θηλασμού δύσκολη υπό αυτές τις συνθήκες;

Πιστεύω πως δεν οφείλεται στις ίδιες τις γυναίκες αυτό, είναι αυτό το αίσθημα ότι το σύστημα χρειάζεται να αλλάξει, γιατί εγώ μπορώ να βοηθήσω 30 γυναίκες την εβδομάδα. Υπάρχουν 75.000, 85.000 άνθρωποι στην Ελλάδα και βοηθώ μόλις 30 την εβδομάδα! Είναι πολύ καλό γι’ αυτές τις γυναίκες, αλλά χρειάζονται περισσότερα. Το θέμα είναι ότι το μήνυμα δεν μεταφέρεται σε επίπεδο συστήματος, οπότε δεν μπαίνει σε προτεραιότητα. Θα έλεγα πως τα καμπ τα τρέχουν από Δανία, Νορβηγία, κλπ. Αυτό δεν είναι κακό, υπάρχει η Επιτροπή Προσφύγων στη Δανία, αυτοί είναι μεγάλοι οργανισμοί, αλλά σε αυτές τις χώρες όλοι θηλάζουν! Αυτό που δεν καταλαβαίνω είναι γιατί εδώ δεν αποτελεί προτεραιότητα, γιατί οι άνθρωποι δεν είναι εκπαιδευμένοι.

Με ποιον τρόπο διαφέρει η υποστήριξη στον θηλασμό στις μειονότητες; Μπορείτε να μας περιγράψετε μερικές ιδέες ή τεχνικές που ήταν βοηθητικές για εσάς στην υποστήριξη αυτόχθονων Αμερικανών μητέρων να θηλάσουν;

Και πάλι θα έλεγα πως το πρόβλημα δεν είναι οι γυναίκες μιας μειονότητας, αλλά περισσότερο ο τρόπος που τις μεταχειρίστηκαν στο παρελθόν. Δεν είναι όλες οι μειονότητες το ίδιο κι αυτό είναι σημαντικό να γίνει κατανοητό. Για παράδειγμα, οι ασιατικές μειονότητες στις ΗΠΑ έχουν το υψηλότερο ποσοστό θηλασμού στις ΗΠΑ και οι ισπανόφωνες και οι λατίνες από τον Νότο έχουν επίσης μεγάλα ποσοστά, οπότε εμείς δουλεύουμε με μειονότητες που έχουν χαμηλά ποσοστά. Και νομίζω πως είναι σημαντικό να γίνει αυτός ο διαχωρισμός, ότι δηλαδή νομίζω πως πρόκειται για ζήτημα που αφορά στο σύστημα, γιατί πιστεύω πως όλες οι γυναίκες θέλουν το καλύτερο για το παιδί τους κι αν όλοι καταλάβαιναν πως το καλύτερο είναι ο θηλασμός, και πίστευαν πραγματικά πως μπορούν να παράγουν το καλύτερο προϊόν για το παιδί τους κι αν κάποιος τις βοηθούσε να θηλάσουν, θα θήλαζαν. Δεν πιστεύω πως είναι αλήθεια ότι πολλές γυναίκες λένε πως δεν θέλουν να θηλάσουν, πιστεύω πως πρόκειται για έλλειψη υποστήριξης. Οπότε νομίζω πως εκεί που καταλήγουμε πάλι είναι πως πρέπει να δουλέψουμε σε επίπεδο συστήματος, να εκπαιδεύουμε κι άλλο κόσμο που δουλεύει μαζί τους να αλλάξουν το σύστημα και να τους δώσουν φωνή. Δεν είναι εύκολο να μιλήσεις αν είσαι σε προνομιούχα θέση, οπότε μιλάμε με Αφρο-Αμερικανές στον Μισισιπή, οι οποίες έχουν βαθιά επιθυμία να θηλάσουν, αλλά συχνά στα νοσοκομεία οι άνθρωποι εικάζουν πως δεν θέλουν να θηλάσουν κι έτσι δεν τις βοηθούν. Πιστεύουν πως έχουν χαμηλά ποσοστά θηλασμού κι έτσι δεν έχουν τη βοήθεια που χρειάζονται. Είναι ένας φαύλος κύκλος. Χρειάζεται περισσότερο να γίνει κατανοητό πως αυτές οι ομάδες γυναικών θέλουν πραγματικά να θηλάσουν και να υποστηρίζονται σε αυτό. Όταν πηγαίνουμε στα νοσοκομεία και τους μιλάμε για τον θηλασμό, φέρνουμε Αφρο-Αμερικανές από την κοινότητα μαζί μας, ώστε να μπορούν να το πουν κι αυτές (να μην είμαστε μόνο εμείς που το λέμε). Είναι βέβαια πιθανό να μην μπορούσαν να το θέσουν σαν ζήτημα αν δεν βρίσκονταν μαζί μας, γιατί κανείς δεν θα τους έδινε σημασία.

Ποια είναι η άποψη σας για την υποστήριξη μητέρας προς μητέρα στον θηλασμό; Έχετε δουλέψει ποτέ με Συμβούλους της La Leche League στην υποστήριξη μητέρων, κι αν ναι, πώς θα περιγράφατε αυτή τη συνεργασία;

Ήμουν κι εγώ Σύμβουλος της LLL. Αυτή ήταν η πρώτη ενασχόληση που είχα με τον θηλασμό,

Ήταν τότε που γεννήθηκε ο μικρότερος γιος μου. Ο μικρότερος γιος μου, ο Δημήτρης, θήλαζε. Με τον μεγάλο μου γιο, τον Γρηγόρη, έγιναν λάθη, με τον δεύτερο, τον Άλεξ, θήλασα πολύ καλά και ο τρίτος μου γιος, θήλαζε υπέροχα, αλλά ήταν το πιο θορυβώδες μωρό που είχα συναντήσει ποτέ, οπότε νόμισα πως κάτι έπρεπε να κάνω κι έτσι πήγα στην LLL. Κι επίσης πήγα γιατί δεν είχα συνειδητοποιήσει (μέχρι να κάνω το τρίτο μου παιδί) πως είχα λάβει τόσο λανθασμένες πληροφορίες από τους γιατρούς και είχα ανάγκη να πάω κάπου όπου θα έβρισκα υποστήριξη με το τρίτο παιδί, που δεν θα ήταν από τον χώρο της υγείας, γιατί συνέχιζαν να μου δίνουν  λανθασμένες πληροφορίες.

Ξεκίνησα να θηλάζω στη δουλειά όταν έκανα το τρίτο μου παιδί, που είναι τώρα 25 ετών. Έμαθα για τον θηλασμό και θέλησα να αλλάξω και να κάνω κάτι για να βοηθήσω, κι έτσι έγινα Σύμβουλος της LLL. Σ’ αυτό το σημείο θα πω πως ένιωσα ότι οι Συναντήσεις της LLL ήταν λίγο αυστηρές για εμένα, καθώς κινούνται σε πολύ συγκεκριμένο πλαίσιο και θεώρησα πως αυτό δεν είναι πάντα βοηθητικό. Με ενέπνευσε και μου έδωσε την εμπειρία να ξεκινήσω την ασχολία μου με τον θηλασμό, αλλά επίσης ένιωσα ότι για εμένα δεν ήταν αρκετό να κάθομαι απλά με άλλες μητέρες και να συζητώ, παρότι ήταν πολύ βοηθητικό για εμένα ως μητέρα. Ένιωσα πως χρειαζόταν να κάνω παραπάνω από το να συζητάω γι’ αυτό και να βοηθάω την ομάδα, γιατί πάντα μ’ ενδιέφερε να αλλάξω το σύστημα. Τότε κινήθηκα προς τον χώρο της υγείας, κάνοντας εκπαίδευση και δουλεύοντας με Φιλικά προς τα βρέφη νοσοκομεία και αλλάζοντας το σύστημα, έτσι οι Σύμβουλοι της LLL να μην χρειάζεται να στέκονται και να παρακολουθούν τις δυσκολίες στον θηλασμό που προκύπτουν από το σύστημα υγείας.

Στην πορεία της καριέρα σας, υπήρξε κάποια μητέρα που να σας έδωσε κάποιο πολύτιμο ή αξιομνημόνευτο μάθημα που σας βοήθησε στη δουλειά σας ή την προσωπική σας ζωή;  Εάν ναι, μπορείτε να το μοιραστείτε μαζί μας;

Φυσικά, δεν ήταν μόνο μια αλλά πολλές μητέρες! Σας ανέφερα ήδη την ιστορία αυτής της ιδιαίτερης πρόσφυγα, που θα μπορούσε να είναι μια από αυτές. Πολλές γυναίκες μου έχουν διδάξει πολλά και νομίζω πως το μάθημα που έχω πάρει είναι ότι οι γυναίκες γνωρίζουν τι χρειάζεται να γίνει και μπορούν να το κάνουν. Δεν μπορώ να το συγκεκριμενοποιήσω απόλυτα αλλά, όπως σας είπα ήδη για την εκπαίδευση αυτής της γυναίκας, σχεδόν φοβόμουν να την εκπαιδεύσω γιατί είχε κάνει κάτι που δεν θα μπορούσα ποτέ να κάνω κι έκανε το 100% των γυναικών στο καταφύγιο να θηλάσουν. Αυτό δεν είναι κάτι που θα μπορούσα να κάνω, οπότε πώς μπορώ εγώ να της διδάξω κάτι; Τι να της διδάξω;

Θα σας μιλήσω για το παράδειγμα μιας μητέρας που θυμάμαι. Όταν δούλευα στην ΜΕΝ(Μονάδα Εντατικής Νοσηλείας) εκεί υπήρχε μια γυναίκα της οποίας το παιδί είχε webellinger στην εγκυμοσύνη, οπότε το μωρό της γεννήθηκε με μεγάλα προβλήματα και θα έλεγα πως ένιωθε αρκετά ένοχη. Φυσικά δεν ήταν δικό της λάθος, αλλά ένιωθε ένοχη γιατί το θέμα στην εγκυμοσύνη προκάλεσε αυτά τα προβλήματα. Στην Αμερική δεν κρατούν τις μητέρες στο νοσοκομείο. Το μωρό είναι στο νοσοκομείο και η μητέρα πρέπει να επιστρέψει στο σπίτι, αφήνοντας το μωρό στο νοσοκομείο…

Αλλά αυτή η μητέρα αρνήθηκε να επιστρέψει στο σπίτι! Θυμάμαι πως όλοι στο νοσοκομείο της έλεγαν πως πρέπει να πάει στο σπίτι, έπρεπε να της δώσουν εξιτήριο κι εγώ αγωνίστηκα για αυτήν. Τους είπα πως αυτή η μητέρα δεν θα αναρρώσει έχοντας ένα μωρό σε αυτήν την κατάσταση και πως ήδη νιώθει ένοχη. Τους είπα πως πρέπει να της βρουν ένα μέρος στο νοσοκομείο να μείνει και το έκαναν. Και υπήρχε ακόμα μια μητέρα της οποίας το μωρό θα πέθαινε. Ήταν στην πρόνοια οπότε δεν μπορούσε να νοικιάσει θήλαστρο. Έπρεπε να το πάρει από δημόσιο φορέα, που σημαίνει ότι έπρεπε να συνταγογραφηθεί από γιατρό. Και ο γιατρός μου είπε «…το μωρό αυτό πρόκειται να πεθάνει, γιατί να το συνταγογραφησω; Αυτό είναι γελοίο!» Του είπα πως αν η μητέρα είχε χρήματα θα πήγαινε να νοικιάσει θήλαστρο. Του είπα πως αυτό μπορεί να είναι το μοναδικό πράγμα που θα θυμάται πως έχει κάνει για το μωρό της, γιατί ναι, το μωρό θα πεθάνει αλλά θέλει να το κάνει, γιατί είναι ακόμα ζωντανό. Του είπα πως δεν έχει δίκαιο και επιχειρηματολόγησα εκεί στην ΜΕΝΝ! Του είπα πως δεν έχει δικαίωμα να της το αρνηθεί και είπε “Οκ Anne, θα γράψω τη συνταγή”. Νομίζω πως τέτοια πράγματα μου δίδαξαν να συνεχίσω να βοηθάω μητέρες να συνεχίσουν να μάχονται γιατί ο κόσμος δεν μπορεί να το κάνει γι’ αυτές. Όταν έχεις ένα μωρό ετοιμοθάνατο, δεν μπορείς να τα βάλεις με τις αρχές.

 

Σχολιασμός Κων/νας Γ.:

Έχετε μοιραστεί μαζί μας 3 μαθήματα. Ένα ότι οι μητέρες μπορούν να μας διδάξουν πράγματα, οπότε θα πρέπει να τις ακούμε και να μαθαίνουμε από αυτές. Άλλο είναι ότι οι μητέρες θέλουν να κάνουν το καλύτερο για τα παιδιά τους ότι και να γίνει και θα πρέπει να τις υποστηρίζουμε και τέλος, πως δεν έχουμε δικαίωμα να κρίνουμε, μόνο να τις βοηθάμε και να τις υποστηρίζουμε.

 

Ποια είναι η πιο σημαντική συμβουλή που θα δίνατε σε επαγγελματίες υγείας, προκειμένου να αυξήσουν και να βελτιώσουν την υποστήριξη προς τις θηλάζουσες μητέρες;

Αυτό που θα έλεγα θα ήταν πως δεν έχει να κάνει με την προσωπική σου εμπειρία ή άποψη, είναι ένα επάγγελμα και χρειάζεται να μάθεις τη σωστή πληροφορία, χρειάζεται να μάθεις να υποστηρίζεις τους ανθρώπους και αυτό που έκανες-είτε θήλασες το παιδί σου είτε όχι-είναι άσχετο. Οφείλεις να το χειριστείς ως επαγγελματίας, να εκπαιδευτείς και να δράσεις ως επαγγελματίας, γιατί ξέρουμε πως ο θηλασμός είναι το καλύτερο για την υγεία ενός παιδιού, οπότε δεν μπορούμε να μπλέξουμε την προσωπική μας γνώμη ή εμπειρία σ’ αυτό, πρέπει να εκπαιδευτούμε ώστε να κάνουμε το σωστό για όλες τις μητέρες. Και δεν έχει σημασία αν θήλασες ή όχι, αν δούλεψε κάτι σ’ εσένα ή όχι, ή αν το παιδί σου είναι μια χαρά ενώ δεν θήλασε, δεν έχει σημασία αν είσαι επαγγελματίας υγείας, πρέπει να το προσεγγίσεις με επαγγελματισμό. Αν είσαι επαγγελματίας υγείας οφείλεις να ενεργείς με σοβαρότητα και επαγγελματισμό, να είσαι εκπαιδευμένος και να κάνεις αυτό που έχει αποδειχτεί, όχι αυτό που νομίζεις. 

Αν είχατε μόνο μερικά λεπτά διαθέσιμα για να μιλήσετε σε μια μητέρα για τη σπουδαιότητα του θηλασμού, τι θα της λέγατε; Αν συναντούσατε κάποιον στο δρόμο, για παράδειγμα, ή κάποιον με τον οποίο θα είχατε μόνο λίγα λεπτά. Ποια θα ήταν κάποια σημαντικά σημεία στα οποία θα αναφερόσασταν;

Πρέπει να είμαστε προσεκτικοί, γιατί πραγματικά χρειάζεται να αναπτύξουμε σχέσεις με τους ανθρώπους πριν μας εμπιστευτούν, αλλά αν κάποιος τυχαία με ρωτούσε για το πώς μπορεί να θηλάσει ένας άνθρωπος, νομίζω θα έλεγα πως λόγω της εξέλιξης, γνωρίζουμε πως οι γυναίκες μπορούν να θηλάσουν γιατί είναι ό,τι πιο φυσικό. Υπάρχουμε σαν είδος γιατί στο παρελθόν είχαμε θηλάσει, οπότε οι περισσότερες γυναίκες, τις περισσότερες φορές μπορούν να θηλάσουν και οι περισσότερες μπορούν να παράγουν επαρκή ποσότητα γάλακτος. Σχεδόν όλες οι γυναίκες. Είναι εξαιρετικά ασυνήθιστο να υπάρχει κάποιο πρόβλημα, οπότε οι άνθρωποι θα πρέπει να πιστεύουν ότι μπορούν να έχουν αρκετό γάλα και οι περισσότεροι άνθρωποι/γιατροί νομίζουν ότι δεν έχουν και τα περισσότερα προβλήματα γύρω από αυτό έχουν να κάνουν είτε με τον τρόπο που το διαχειρίζονται ή με τον τρόπο που το σύστημα υγείας το διαχειρίζεται. Θα έλεγα «προσφορά και ζήτηση». Νομίζω ότι αυτό θα το έλεγα πολλές φορές. Αν θυμάσαι και πιστεύεις ένα πράγμα για μένα, θυμήσου αυτό που είπα, ότι η παραγωγή εξαρτάται από τη ζήτηση κι έτσι λειτουργεί ο θηλασμός. Και σχεδόν όλες οι γυναίκες μπορούν να το κάνουν. Αυτό θα έλεγα. 

Για πόσο χρονικό διάστημα ο θηλασμός ωφελεί τη μητέρα και το μωρό;

Ένα μωρό χρειάζεται 6 μήνες αποκλειστικού θηλασμού και από εκεί κι έπειτα για όσο καιρό επιθυμεί η μητέρα και το μωρό. Υπάρχουν κάποιες έρευνες που δείχνουν πως η φυσιολογική ηλικία αποθηλασμού θα έπρεπε να είναι από 4 ως 7 έτη, ανάλογα με το μέγεθός μας ως θηλαστικά, ως πρωτεύοντα θηλαστικά. Αν μας συγκρίνεις με τους γορίλες, τους χιμπαντζήδες, τους λεμούριους, είμαστε στη μέση αυτού του ηλικιακού εύρους, οπότε θα έπρεπε να θηλάζουμε για περίπου 4 χρόνια. Και καθώς τα οφέλη συνεχίζουν να υπάρχουν κι επειδή υπάρχουν διαφορετικά είδη ωφελειών…για παράδειγμα, τα οφέλη στην υγεία της μητέρας, όπως η μείωση των πιθανοτήτων για καρκίνο του μαστού, εξαρτάται άμεσα από το πόσο θα θηλάσει. Αν θηλάσει κατά τη διάρκεια της ζωής της συνολικά για 10 χρόνια διαφορετικά παιδιά, είναι πιο προστατευτικό για το μέλλον της υγείας της από το να θηλάσει ένα παιδί για μεγάλο διάστημα.

Είναι η διάρκεια του θηλασμού που κάνει πραγματικά τη διαφορά. Αλλά φυσικά, νομίζω πως σε πολλούς πολιτισμούς οι γυναίκες θηλάζουν μέχρι να υπάρξει νέα εγκυμοσύνη, οπότε που φτάνουν; Ενάμιση με δύο χρόνια, τόσο περίπου.

Τι σας ενέπνευσε να γίνετε τόσο σπουδαία και παθιασμένη υπερασπίστρια του θηλασμού;

Νομίζω πως είναι αυτό που είπα και προηγουμένως, πως όταν θήλαζα τα παιδιά μου, οι πληροφορίες που δέχτηκα ήταν λανθασμένες. Μετά από πολλά προβλήματα που αντιμετώπισα στον θηλασμό με το πρώτο μου παιδί, όπου κι αν πήγα, σε όποια ιατρική ειδικότητα, η πληροφορία ήταν λανθασμένη. Αν υπήρξε μια στιγμή; Ναι, θα σας πω ποια ήταν! Το δεύτερο παιδί μου θήλαζε πολύ καλά κι αυτό ήταν υπέροχο, γιατί με το πρώτο παιδί αντιμετώπισα πολλά προβλήματα. Και το δεύτερο παιδί μου θήλαζε υπέροχα και ήταν 8 μηνών όταν έπρεπε να πάρω αντιβιοτικά και ο γιατρός είπε «Λοιπόν, θα πρέπει να σταματήσεις τον θηλασμό για 10 μέρες»…

Και δεν νομίζω πως κάποιος θα μπορούσε ποτέ να καταλάβει πόσο ολέθριο ήταν αυτό για μένα, γιατί ξέρω πως ήταν 8 μηνών και ξέρω πως χρειαζόμουν την αγωγή, αλλά όταν μου είπαν πως πρέπει να σταματήσω τον θηλασμό, αυτό ήταν ολέθριο, ένιωθα πως πήγαιναν όλα τόσο καλά. Ήμουν πολύ πιο χαρούμενη με αυτό το παιδί. Έκανε τη ζωή μου χαρούμενη και μου είπαν ότι έπρεπε να σταματήσω.. Τότε ξεκίνησα να κάνω μια έρευνα και είχα ένα φίλο που ήταν γιατρός και μου είπε πως είναι σίγουρος ότι δεν χρειάζεται να σταματήσω τον θηλασμό για να πάρω αντιβίωση, αλλά δεν ήταν στο δικό του κομμάτι, ήταν ψυχίατρος και δεν ήταν σίγουρος, αλλά είπε πως δεν πιστεύει ότι χρειάζεται να διακόψω. Κι όταν έμαθα πως ο γιατρός έκανε λάθος, θύμωσα τόσο πολύ και πρώτα απ’ όλα δεν σταμάτησα τον θηλασμό, απλώς δεν πήρα την αντιβίωση. Το διακινδύνευσα επειδή δεν ήθελα να σταματήσω. Δεν γίνεται να σταματήσεις να θηλάζεις για 10 μέρες, αυτό είναι γελοίο! Απλώς δεν γίνεται! Ήμουν πολύ θυμωμένη και είμαι ακόμα. Τότε αγανάκτησα και σκέφτηκα πως αν είναι έτσι, είναι λογικό που ο κόσμος δεν θηλάζει! Κάτι θα έπρεπε να γίνει! Δεν μπορείς να το κάνεις αυτό, δεν είναι δίκαιο, δεν είναι σωστό, αυτό σκέφτηκα και αρχικά ήταν μια στιγμή αγωνίας. Δεν το μοιράζομαι συχνά αυτό γιατί δεν θέλω…όπως είπα πριν…δεν νιώθω ότι θα έπρεπε πραγματικά να έχει σημασία αν έχεις θηλάσει ή όχι. Δεν νομίζω ότι θα βοηθήσει αν το σχολιάσω γιατί προσπαθώ να είμαι επαγγελματίας, γιατί έτσι πιστεύω ότι πρέπει να είναι οι επαγγελματίες, αλλά, ναι, αν πράγματι θέλετε να γνωρίζετε, για το λόγο αυτόν ξεκίνησα.