Συνεργασία με τον παιδίατρο

Γιατί η στάση  κάποιων επαγγελματιών υγείας απέναντι στον θηλασμό είναι τόσο χλιαρή; Αυτό είναι ένας γρίφος, καθώς σε γενικές γραμμές η υποστήριξη του θηλασμού από την επιστημονική κοινότητα είναι έκδηλη. Το γεγονός ότι είναι και οι ίδιοι απλώς άνθρωποι μπορεί να είναι ένα μέρος της εξήγησης για αυτό που συμβαίνει. Μία μελέτη έδειξε πως οι περισσότεροι επαγγελματίες υγείας βασίζονται στη δική τους εμπειρία -ή σε αυτή των γονιών τους- όταν παρέχουν βοήθεια σε ασθενείς (Freed). Η Alicia Dermer, οικογενειακή γιατρός στις ΗΠΑ που διδάσκει σε φοιτητές ιατρικής, λέει:

Η ενοχή ή κάθε αίσθημα αποτυχίας που μπορεί να νιώθουν για τις διατροφικές επιλογές που έκαναν οι ίδιοι ή οι σύζυγοί τους για το δικό τους μωρό, θα μπορούσε να επηρεάσει τη στάση τους απέναντι στην προώθηση του θηλασμού». Για να αγκαλιάσει ένας επαγγελματίας υγείας ένθερμα τις παγκόσμιες συστάσεις για τον θηλασμό, θα πρέπει να έχει συμφιλιωθεί με τα δικά του συναισθήματα σε σχέση με τα δικά του παιδιά που είτε δεν θήλασαν, είτε θήλασαν για μικρό χρονικό διάστημα.

Ακόμα και σήμερα, λίγοι γιατροί έχουν λάβει εκτενή πρακτική εκπαίδευση για τη διαχείριση του θηλασμού κατά τη διάρκεια των σπουδών τους. Μπορεί να είναι δύσκολο για αυτούς να παραμείνουν ενημερωμένοι από μελέτες σχετικές με τον θηλασμό παράλληλα με δεκάδες άλλα θέματα. Κάποιες από τις πληροφορίες που λαμβάνουν οι επαγγελματίες υγείας για τον θηλασμό προέρχονται από δημοσιεύσεις εταιρειών που εμπορεύονται τυποποιημένο γάλα. Ακόμα και ο πιο αφοσιωμένος στον θηλασμό γιατρός, οφείλει να παραμένει ενημερωμένος για σοβαρές ασθένειες και καταστάσεις, κάτι που μπορεί να τον αποσπά αλλά και να τον κουράζει. Όποιος όμως και να είναι ο λόγος, η έλλειψη γνώσεων ενός γιατρού σχετικά με τον θηλασμό μπορεί να έχει αρνητική επίδραση στις μητέρες και τα μωρά.

Ένας γιατρός που δεν έχει την ευκαιρία να ενημερωθεί για τον θηλασμό μπορεί εύκολα να έχει την τάση να απομακρύνει το μωρό από το στήθος, όταν εξετάζει εσένα ή το μωρό σου. Κάτι τέτοιο σπάνια είναι απαραίτητο. Μερικές φορές οι επαγγελματίες υγείας συστήνουν διακοπή του θηλασμού, όταν η μητέρα αντιμετωπίζει κάποιο πρόβλημα με το στήθος ή τις θηλές της ή πρέπει να λάβει κάποια αγωγή ή όταν το μωρό έχει ίκτερο, πρόβλημα σίτισης ή χαμηλή πρόσληψη βάρους. Τέτοιου είδους προβλήματα μπορούν να αντιμετωπιστούν χωρίς να διακοπεί ο θηλασμός.

ΕΠΙΛΕΓΟΝΤΑΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΑ ΥΓΕΙΑΣ

Πώς μπορείς να βρεις επαγγελματία υγείας, ο οποίος θα είναι υποστηρικτικός όσο θηλάζεις το μωρό σου; Το σύστημα υγείας στη χώρα σου ίσως σου επιτρέπει να επιλέγεις εσύ ποιος θα παρακολουθεί το μωρό σου. Αν ισχύει κάτι τέτοιο, είναι καλύτερα να ξεκινήσεις την έρευνά σου κατά τα διάρκεια της εγκυμοσύνης και να συζητήσεις με αρκετούς επαγγελματίες υγείας πριν να επιλέξεις κάποιον. Στο The Womanly Art of Breastfeeding προτείνεται να κλείσεις ένα ραντεβού με κάποιον που σκέφτεσαι να επιλέξεις έχοντας έτοιμη μια λίστα με ερωτήσεις σχετικές με τον θηλασμό και με θέματα υγείας που είναι σημαντικά για εσένα.

Όταν πας στο ραντεβού, παρατήρησε το υλικό που διατίθεται στον χώρο αναμονής και στον χώρο εξέτασης. Υπάρχουν εκτυπωμένες σύγχρονες πηγές που ενθαρρύνουν τον θηλασμό και παρέχουν σχετική πληροφόρηση;

Όταν συναντήσεις τον γιατρό, προσπάθησε να χτίσεις μια σχέση μαζί του, πριν ξεκινήσεις να θέτεις ερωτήματα. Η θετική προσέγγιση φέρνει καλύτερα αποτελέσματα. «Ο σκοπός», εξηγεί η Linda Smiths, Σύμβουλος της La Leche League και επαγγελματίας Σύμβουλος Θηλασμού στο Οχάιο των ΗΠΑ, «δεν είναι να έρθεις αντιμέτωπη με τον γιατρό ή να τον προκαλέσεις, αλλά να εκτιμήσεις το πόσο υποστηρικτικός είναι απέναντι στον θηλασμό, τόσο θεωρητικά όσο και πρακτικά».

Η Smiths προτείνει:

Θα ρωτούσα ποιες πηγές θα συμβουλευόταν ο γιατρός -ή σε ποιον θα με παρέπεμπε- αν αντιμετώπιζα κάποιο πρόβλημα με τον θηλασμό ή είχα κάποια σχετική απορία. Δεν μπορούμε να περιμένουμε από τους γιατρούς να γνωρίζουν τα πάντα για τον θηλασμό, αλλά μπορούμε να αναμένουμε ότι θα ανατρέχουν σε πηγές ειδικών και, αν υπάρχει κάποιο πρόβλημα, θα παραπέμπουν τους ασθενείς τους σε κάποια Σύμβουλο της LLL ή σε κάποιον Διεθνώς Πιστοποιημένο Σύμβουλο Θηλασμού (IBCLC).

Ρώτησε ακόμα αν ο γιατρός παραπέμπει σε Συμβούλους της La Leche League και στις Συναντήσεις που κάνουν ή σε άλλους τοπικούς φορείς υποστήριξης και πληροφόρησης.

ΠΙΘΑΝΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΠΟΥ ΜΠΟΡΕΙΣ ΝΑ ΘΕΣΕΙΣ ΣΕ ΚΑΠΟΙΟΝ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΑ ΥΓΕΙΑΣ

• Ποιες πηγές που θα μου φαίνονταν βοηθητικές για τον θηλασμό-μαθήματα, βιβλία ή υποστηρικτικές ομάδες, θα μου προτείνατε;
• Ποιος θα απαντήσει στο γραφείο σας σε ενδεχόμενο τηλεφώνημά μου σε περίπτωση που χρειάζομαι κάποια πληροφορία σχετική με τον θηλασμό;
• Υπάρχει στο γραφείο σας κάποιος που να έχει εκπαιδευτεί, ώστε να παρέχει υποστήριξη σε μητέρες που θηλάζουν;
• Τι μπορώ να κάνω κατά τη διάρκεια του τοκετού, για να αυξήσω τις πιθανότητες να πάει καλά ο θηλασμός;
• Περίπου τι ποσοστό παιδιών, από αυτά που παρακολουθείτε, θηλάζουν αποκλειστικά μέχρι τους 6 μήνες; Πόσα από αυτά συνεχίζουν να θηλάζουν μέχρι το πρώτο έτος ή και περισσότερο;

Μπορεί να θέλεις να δείξεις από το κινητό σου στον επαγγελματία υγείας συγκεκριμένες ιστοσελίδες ή άρθρα της LLL. Θα μπορούσες να τον ρωτήσεις αν έχει κάνει πρόσφατα κάποια εκπαίδευση σχετική με τον θηλασμό.

Πολλοί γονείς έχουν δουλέψει σκληρά για να βρουν έναν επαγγελματία υγείας φιλικό προς τον θηλασμό έχοντας κατά νου πως αυτή η τακτική έχει ελαχιστοποιήσει μακροπρόθεσμα τον χρόνο, την προσπάθεια και τις διαμάχες για διάφορα ζητήματα. Όμως το να βρεις επαγγελματίες υγείας που κατανοούν και εκτιμούν τον θηλασμό δεν είναι πάντα εύκολο. Η δυνατότητα επιλογής γιατρού μπορεί να επηρεάζεται από διάφορους παράγοντες. Αν μένεις σε μια αγροτική περιοχή, οι επιλογές σου μπορεί να είναι περιορισμένες, καθώς εκεί υπάρχουν λιγότεροι γιατροί από τους οποίους καλείσαι να επιλέξεις. Το χαμηλό εισόδημα ή η έλλειψη ασφαλιστικής ικανότητας είναι επίσης παράγοντες που μπορεί να περιορίσουν τις επιλογές σου.

Κάποιες μητέρες -ειδικά αυτές που έχουν περιορισμένες επιλογές- ανησυχούν για το πώς θα συνεργαστούν με τους παιδιάτρους ή άλλους επαγγελματίες υγείας που παρακολουθούν τα παιδιά τους, ενώ παράλληλα προσπαθούν να διατηρήσουν τον θηλασμό. Σε αυτήν την περίπτωση, κάποιοι γονείς ψάχνουν έναν γιατρό στον οποίο μπορούν να στηριχτούν για να τους δώσει ιατρικές συμβουλές και τον εμπιστεύονται, θεωρώντας πως θα πάρει τις καλύτερες αποφάσεις για το παιδί τους. Η Meg Hill από την Germantown στο Τενεσί των ΗΠΑ, εξηγεί,

Ο γιατρός των παιδιών μου ήταν ο συνοδοιπόρος μου στην φροντίδα της υγείας τους και είχα σιγουρευτεί πως είχε καταλάβει εξαρχής το θέμα αυτό. Δεν επεδίωξα να πάρω, ούτε δέχτηκα ποτέ τις συμβουλές του σε θέματα πειθαρχίας, γονεϊκότητας ή διατροφής. Μετά από περισσότερα από 20 χρόνια συνεργασίας, διατηρούμε ακόμα καλή σχέση και σέβεται τα παιδιά μου, τις αποφάσεις μου κι εμένα.

Η Meg είχε αποφασίσει ότι θα αναζητούσε υποστήριξη για τις επιλογές της σχετικά με τον θηλασμό, τη διατροφή και θέματα πειθαρχίας από άλλες πηγές.

Μπορεί να είναι βοηθητικό για εσένα να γνωρίζεις τι θέλεις από τους επαγγελματίες υγείας. Χρειάζεσαι κάποια συμβουλή για θέματα γονεϊκότητας; Όπως λεει η Cecilia Miller από τη Φλώριντα των ΗΠΑ:

Έχω στο μυαλό μου πως η δουλειά των επαγγελματιών υγείας είναι η επίλυση προβλημάτων, οπότε δεν αναφέρομαι σε κάποιο θέμα, αν δεν θέλω τη συμβουλή τους.

Δεν είναι απαραίτητο πάντα να εμπλέκεσαι σε διάλογο όταν διαφωνείς με τον γιατρό σου σε θέματα γονεϊκότητας ή θηλασμού. Αν λάβεις κάποια συμβουλή που δεν σου ταιριάζει, μπορείς απλά να πεις κάτι ήπιο, όπως «Ακούγεται ενδιαφέρον. Θα το σκεφτώ.». Η Meg Hill λέει,

Το βρίσκω βοηθητικό να αποφεύγω συζητήσεις που δεν αφορούν στην υγεία του παιδιού μου. Όταν ο γιατρός ρώτησε για τους νυχτερινούς θηλασμούς, προτίμησα να αναφέρω πως τα πηγαίνουμε πολύ καλά και κοιμόμαστε πολύ, από το να δώσω συγκεκριμένες πληροφορίες.

Παρ’ ότι μπορεί να επιλέξεις να αγνοήσεις κάποια συγκεκριμένη συμβουλή για θέμα γονεϊκότητας, είναι πραγματικά σημαντικό να μην το κάνεις όταν προκύπτει ένα ιατρικό ζήτημα. Οι γιατροί βασίζουν τις ιατρικές τους συστάσεις σε αυτά που τους λένε οι ασθενείς τους, επομένως η απόκρυψη πληροφοριών μπορεί ακούσια να οδηγήσει σε ιατρικές συμβουλές που δεν είναι κατάλληλες για το παιδί σου. Επίσης, πολλοί γιατροί λαμβάνουν μια ειλικρινή ανατροφοδότηση για μια κατάσταση ως ευκαιρία για εκπαίδευση και τους βοηθά να βελτιώσουν τις οδηγίες που κατά καιρούς δίνουν.

ΝΑ ΕΧΕΙΣ ΑΥΤΟΠΕΠΟΙΘΗΣΗ

Όταν συνεργάζεσαι με επαγγελματίες υγείας, βοηθά να έχεις αυτοπεποίθηση και να εμπιστεύεσαι το ένστικτο σου. Γνωρίζεις το παιδί σου καλύτερα από τον καθένα και έχεις το δικαίωμα να παίρνεις αποφάσεις με τις οποίες νιώθεις άνετα. Βοηθά να έχεις θετική προσέγγιση και να θυμάσαι πως όλοι έχετε τον ίδιο στόχο-την υγεία του παιδιού σου.

Εκτός από το να αντιδράς απλώς σε ό,τι συμβαίνει μετά το ραντεβού σας, κάνε ένα πλάνο για το τι θα πείτε και τι θα κάνετε. Να μερικές θετικές, δυναμικές ιδέες:

• Όταν πηγαίνεις με το υγιές παιδί σου για έλεγχο ρουτίνας, μίλησε για το πώς εσύ και το μωρό σου επωφελείστε από τον θηλασμό και τα θετικά σας συναισθήματα για αυτόν. Πολλοί γιατροί έρχονται σε επαφή με τον θηλασμό μόνο όταν προκύπτει κάποιο πρόβλημα, επομένως μπορεί να μην συνειδητοποιούν πόσο συχνά μπορεί να πάει καλά και πόσο απολαυστικός μπορεί να είναι για όλους ο θηλασμός.
• Κάνε τη δουλειά από το σπίτι. Η αυτοπεποίθηση ξεκινά από το γεγονός ότι ξέρεις τι θέλεις και γιατί. Νιώσε άνετα να απευθυνθείς σε κάποια Σύμβουλο Θηλασμού της La leche League. Ενώ οι Σύμβουλοι δεν δίνουν ιατρικές συμβουλές, μπορούν να σου παρέχουν πληροφορίες σχετικά με τον θηλασμό, να σε βοηθήσουν να σκεφτείς την κατάσταση και τις επιλογές σου και να βρουν πληροφορίες που θα σε βοηθήσουν να αποφασίσεις για κάτι που αφορά το μωρό σου.
• Ανάφερε στους επαγγελματίες υγείας όλες τις τοπικές πηγές, όπως την LLL, που σε  βοήθησαν με τον θηλασμό.
• Δώσε πληροφορίες, όταν σου δίνεται η ευκαιρία. Η Cecilia Miler λέει, «Συχνά αφιερώνω λίγο χρόνο για να συζητήσω κάποια θέματα με τον παιδίατρο ή του γράφω αργότερα και του δίνω πληροφορίες με επιπλέον δεδομένα. Πάντα δέχεται τις ευγενικές, ενημερωμένες προτάσεις μου και ελπίζω πως έχω βοηθήσει μελλοντικούς ασθενείς». Άλλη μητέρα συνηθίζει όταν πηγαίνει για έλεγχο ρουτίνας το υγιές παιδί της, να φέρνει ένα-δυο άρθρα που ο γιατρός μπορεί να βρει ενδιαφέροντα.
• Ποτέ δεν ξέρεις ποια θα είναι η μακροχρόνια επίδραση που μπορεί να έχουν οι διάλογοι περί θηλασμού που κάνεις-εκτός φυσικά από το να αλλάξει γνώμη ένας επαγγελματίας υγείας που παρατηρεί ένα θηλάζον μωρό στην πραγματική ζωή!

ΠΩΣ ΝΑ ΜΙΛΑΣ ΩΣΤΕ ΟΙ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΕΣ ΥΓΕΙΑΣ ΝΑ ΣΕ ΑΚΟΥΝ

Όταν μιλάς με επαγγελματίες υγείας, βοηθάει να ακολουθείς έναν οδηγό που προάγει τη διαπροσωπική επικοινωνία:

• Μείνε ήρεμη. Μερικές φορές βοηθάει να χαμηλώσεις τον τόνο της φωνής σου και να μιλάς αργά.
• Να έχεις οπτική επαφή. Αυτό δείχνει ειλικρίνεια και αποφασιστικότητα.
• Να είσαι σταθερή, διακριτική και φιλική- όχι διστακτική, αμυντική και ανταγωνιστική.
• Ψάξε για σημεία που συμφωνείτε.
• Χρησιμοποίησε «εγώ»- μηνύματα, όπως «Νιώθω έντονα πως..»

Σε μια σύνθετη ή δύσκολη ιατρική περίπτωση, μπορεί να βοηθήσει να δείχνεις ένα συνεργατικό προφίλ, πηγαίνοντας στα ραντεβού με τον άλλο γονιό του παιδιού ή κάποιο υποστηρικτικό άτομο. Αν αυτό δεν είναι εφικτό, μπορείς να συμπεριλάβεις προφορικά τον άλλο γονέα («Ο άλλος γονέας/σύντροφός μου κι εγώ, αισθανόμαστε ότι…»).

Να μερικές πιο δοκιμασμένες προτάσεις που μπορείς να εφαρμόσεις, όταν μιλάς σε κάποιον επαγγελματία υγείας:

• Σκέψου εκ των προτέρων την προσέγγιση σου, αν είναι δυνατόν. Μπορεί να θέλεις να κάνεις εξάσκηση διατυπώνοντας τις σκέψεις σου μεγαλόφωνα.
• Να είσαι ξεκάθαρη ως προς τα συναισθήματα και τους στόχους σου. Με το να τα δηλώνεις εξαρχής αποφεύγεις να γίνεις αμυντική στη συνέχεια και διευκολύνει τον επαγγελματία υγείας να προσαρμόσει την οδηγία του στις προτιμήσεις σου. Θα μπορούσες να πεις, για παράδειγμα, «Η οικογένεια μου έχει ιστορικό αλλεργιών και θέλω πολύ να θηλάσω αποκλειστικά. Υπάρχουν θεραπευτικές επιλογές που επιτρέπουν τη συνέχιση του θηλασμού χωρίς να δώσω τυποποιημένο γάλα;»
• Ζήτησε εκτενή εξήγηση για την προτεινόμενη θεραπεία, συμπεριλαμβανομένων των λόγων που δόθηκε αυτή η οδηγία, των εναλλακτικών και των πιθανών συνεπειών αν δεν ακολουθήσεις αυτή την οδηγία.
• Επανάλαβε αυτά που άκουσες με δικά σου λόγια. Αυτό μπορεί να βοηθήσει να αποφευχθεί κάποια παρεξήγηση και δείχνει την επίδραση των λεγόμενων του άλλου ατόμου επάνω σου.
• Κάνε δηλώσεις με θετικό τρόπο -για παράδειγμα, «θα ήθελα να ενθαρρύνω το μωρό μου να θηλάζει πιο συχνά, πριν σκεφτώ το ενδεχόμενο να δώσω τυποποιημένο γάλα», αντί του «δεν θέλω να δώσω τυποποιημένο γάλα».
• Δοκίμασε την τεχνική της “κολλημένης βελόνας” αν εγείρεται μια διαφωνία -απλώς επαναδιατύπωσε τη βασική θέση σου ήρεμα, σε κάθε ευκαιρία. Για παράδειγμα «εκτιμώ το ενδιαφέρον σας για την υγεία του παιδιού, αλλά τώρα που θηλάζει καλά, θα ήθελα να παρακολουθήσω το βάρος της για ακόμα μια εβδομάδα, πριν να σκεφτώ άλλες επιλογές».
• Να θυμάσαι ότι παρ’ όλο που ο γιατρός είναι ειδικός σε θέματα υγείας, την απόλυτη ευθύνη για την υγεία του παιδιού σου την έχεις εσύ. Μπορείς να το δείξεις αυτό ρωτώντας «Θα θέλατε τη συγκατάθεσή μου για να…» ή δηλώνοντας «Αν καταλαβαίνω καλά, η πρόταση σας είναι να…».

Έχε κατά νου ότι μπορείς πάντα να καλέσεις αργότερα στο τηλέφωνο τον γιατρό, αν δεν έχεις τον χρόνο ή τον αυτοέλεγχο να ξεκαθαρίσετε τα δεδομένα,  κατά τη διάρκεια της επίσκεψης στο γραφείο του.

Αν λάβεις πληροφορίες σχετικά με τον θηλασμό που δεν σου ακούγονται σωστές, μπορεί να θέλεις να ζητήσεις πηγές -ειδικά όταν συστήνεται συμπλήρωμα ή αποθηλασμός. Θα μπορούσε να πεις: «Δεν το είχα σκεφτεί αυτό. Θα μπορούσατε να μου προτείνετε να διαβάσω κάποια άρθρα, ώστε εγώ και η οικογένειά μου να καταλάβουμε καλύτερα την κατάσταση; Δεν θέλω να πάρω μία τέτοια απόφαση χωρίς να κάνουμε πρώτα μία έρευνα». Το να ζητάς πήγες μπορεί επίσης να βοηθήσει, αν το παιδί αναπτύσσει μία ασυνήθιστη συμπεριφορά ή ασθένεια. Το να είσαι ένας ενημερωμένος ασθενής, σε βοηθάει να λαμβάνεις καλύτερη φροντίδα.

Αν, παρά τις προσπάθειές σου να συνεργαστείς με τον γιατρό του παιδιού, συνεχίζεις να λαμβάνεις οδηγίες με τις οποίες δεν αισθάνεσαι άνετα, σκέψου τις επιλογές σου. Έχεις το δικαίωμα να:

• Αναζητήσεις μία δεύτερη ιατρική γνώμη, ίσως από κάποιον επαγγελματία υγείας πιο έμπειρο στον θηλασμό.
• Αρνηθείς τη θεραπεία.
• Βρεις έναν καινούριο γιατρό.
• Μιλήσεις με την ασφαλιστική σου εταιρεία, ειδικά αν δεν είσαι ικανοποιημένη από την ποιότητα της ιατρικής φροντίδας που λαμβάνεις και έχεις περιορισμένες επιλογές.

Μετάφραση άρθρου από LLLI: Working with Your Child’s Doctor

Επιπλέον χρήσιμες πληροφορίες:

• Μία συνέντευξη με τον παιδίατρο Dr. Jack Newman (29/04/2018)
• Μία συνέντευξη με τη παιδίατρο Dr. Σουζάννα Kemper (01/03/2019)
• Μία συνέντευξη με τον παιδίατρο Νικήτα Ταχλιαμπούρη
• Άννα Πατσούρου (παιδίατρος) – Συνεργασία της μητέρας που θηλάζει με τον γυναικολόγο και τον παιδίατρο (Video)
• Θηλασμός, η επιστήμη συναντά την εμπειρία – Βίκυ Μπαζούλα Παπαδάκη & Nίκος Βαράκης (παιδίατρος) (Video)

Νόπη Αλεξιάδου, Σύμβουλος Θηλασμού της La Leche League International